Waarom natural running?

Toen in de jaren zeventig de eerste moderne hardloopschoenen op de markt kwamen, was de gedachte dat hardlopen een sport was die je gewichten behoorlijk belast. De hardloopschoenen hadden daarom een dikke, zachte zool met veel demping en een goede ondersteuning van de voet. Er ontstonden twee kampen: neutrale schoenen (voor mensen met een hoge voetboog en/of onderpronatie) en stabiliteitsschoenen (voor mensen met lage voetboog en/of overpronatie).

De afgelopen jaren is er een omslag gaande. Sinds het boek ‘Born to Run‘ van Christopher McDougall is er meer belangstelling voor minimalistische hardloopschoenen en blootsvoets (barefoot) hardlopen. De gedachte daarachter is dat we als jagers en verzamelaars eeuwenlang zonder schoenen hebben moeten lopen en dat het de meest natuurlijke manier is om dat op bijna blote voeten te doen. Je lichaam wordt daardoor sterker en je bent beter gewapend tegen blessures, in vergelijking met het lopen op zachte schoenen met dikke zolen.

Er is nog geen definitief antwoord wat nou de beste keuze is. Bij merken zoals Nike kun je schoenen vinden met een minimalistische zool, maar ook schoenen met dikkere zolen die wat meer demping hebben. Als beginnende hardloper en voor mensen met overgewicht is het wellicht beter om te beginnen met schoenen met wat meer demping, waarbij je gaandeweg kunt overstappen naar wat meer minimalistische schoenen.

Minimalistische schoenen

Minimalistische schoenen zijn extreem licht van gewicht en gemaakt van zo simpel mogelijke materialen. Er is geen ondersteuning voor de voetboog en de heel drop ligt meestal tussen de 4 en 8mm. Dit stimuleert een natuurlijke loopbeweging en landing op de middenvoet. Je krijgt toch nog iets demping en sommige modellen hebben een versteviging in de zool voor meer stabiliteit, zodat hardlopers met overpronatie makkelijker kunnen overschakelen naar barefoot running. Deze schoenen gaan meestal wat minder lang mee.

Zero drop-schoenen

Minimalistische schoenen bieden meestal een ‘zero drop’ tussen hiel en teen, dus er is geen helling van de voet. Kenmerkend is vaak ook de dunne laag materiaal onder je voeten. Vaak een paar millimeter materiaal tussen je huid en de grond. Daarmee heb je directer contact met de aarde en voel je je prettiger, vinden de voorstanders.

Bij hardloopschoenen betekent ‘drop’ meestal het verschil in demping tussen de hiel en de teen. Hoe lager dit getal, hoe natuurlijker de schoen je laat lopen. Er zijn over het algemeen drie categorieën:

• 0 – 5 mm: voor ervaren hardlopers met een beheerste hardlooptechniek
• 6 – 10 mm: voor een natuurlijke pas, met wat meer comfort
• 11 mm of meer: voor hardlopers die op de hiel landen en mensen met overgewicht

Tijdens het hardlopen aankomt, hebben zero-drop-schoenen een aantal positieve punten: waaronder een natuurlijke pas en het oplossen van loopafwijkingen (pronatie en supinatie). Maar ze zijn toch niet meteen voor iedereen geschikt. Je moet werken aan je looptechniek en geleidelijk wennen. Dit voorkomt overbelasting van je kuiten en achillespees. Wissel in het begin minimalistische schoenen af met een paar schoenen met meer demping.

De oorsprong: barefoot running

In westerse landen is barefoot running in korte tijd populair geworden, ook al bestaat het fenomeen al jarenlang. In de jaren zestig was de Ethiopiër Abebe Bikila een van de pioniers op het gebied van blootsvoets hardlopen. Hij won in 1960 op blote voeten de Olympische marathon in Rome en vestigde daarmee een nieuw wereldrecord van 2:15:17 uur. Dat Bikila op blote voeten liep had overigens te maken met zijn sponsor Adidas: dat bedrijf had geen geschikte schoenen voor Bikila voorhanden en omdat hij thuis ook al op blote voeten trainde besloot hij het erop te wagen. Na afloop verklaarde hij dat hij met zijn prestatie wilde laten zien dat Ethiopiërs winnen door vastberadenheid en heldhaftigheid.

Vier jaar later verbeterde Bikila zijn wereldrecord op de marathon met een tijd van 2:12:12 uur. Dit was tijdens de Olympische Spelen in Tokio (1964), maar het verschil was dat hij deze keer wél op schoenen liep. Nog eens vier jaar later moest Bikila tijdens de Olympische Spelen van Mexico (1968) vroegtijdig afhaken vanwege een blessure. Hij had enkele dagen eerder een voetbotje gebroken tijdens het trainen op blote voeten.

Barefoot running kent ook een vrouwelijke heldin: de Zuid Afrikaanse loopster Zola Budd. Zij liep al haar wedstrijden op blote voeten en zag dat als een levenswijze. Ze groeide op op blote voeten en had als kind geen schoenen.

Dankzij het eerder genoemde boek ‘Born to Run‘ van Christopher McDougall is recent meer aandacht ontstaan voor barefoot running. Het boek vertelt over de Tarahumara-indianen in Mexico, die extreem goede ultralopers zijn. Ze leggen grote afstanden af op minimalistische wandelen.