Bj de Olympische Spelen van 2018 was iets bijzonders te zien: heel wat Olympische sporters zaten aan het bier. Prima toch, om hun overwinning te vieren? Maar er blijkt iets anders aan de hand. Heel wat Olympische sporters, vooral die uit de Duitstalige landen, blijken alcoholvrij te drinken om te herstellen. De afgelopen jaren hebben hebben brouwerijen zoals Erdinger en Krombacher erop ingespeeld met alcoholvrije biertjes, gericht op sporters. Beide biermerken waren in het Olympische dorp veelvuldig te zien. Volgens de Griekse mythologie dronken de eerste Olympiërs ambrosia, een drankje waarmee ze onsterfelijk zouden worden. Ook Heracles zou er regelmatig van hebben gedronken. Is alcoholvrij bier het hedendaagse drankje om je onoverwinnelijk te maken? In hoeverre is er wetenschappelijk bewijs dat het drinken van bier zorgt voor sneller herstel? En het allerbelangrijkste: wat heb jij er als hardloper aan?
Bier voor herstel?
Over bier wordt al langer gezegd dat het allerlei gezondheidsvoordelen heeft. Vooral de fenolen, bepaalde stofjes uit planten, zouden daarvoor zorgen. Het zijn organische verbindingen die vaak een bepaalde smaak geven. Zo wordt de pittigheid van pepers veroorzaakt door capsaïcine, een fenol. Ook de smaak van oregano is te danken aan een fenol, namelijk carvacol. Fenolen werken ontstekingsremmend en verlagen de kans op ziektes, zo blijkt uit onderzoek. Ook voorkomen ze virusinfecties.
In 2011 voerden David Nieman van Appalachian State University en Johanness Scherr van de universiteit van Munchen een gezamenlijk onderzoek uit naar de effecten van bier op sporters. Bier bevat zo’n 50 verschillende fenolen. Intensieve fysieke inspanning kan je immuunactiviteit tijdelijk verlagen. Sporters kregen daarom tijdens het onderzoek de opdracht om dagelijks 1,5 liter alcoholvrij bier te drinken. Hun activiteit van witte bloedcellen nam daarbij met 20 procent af en dat laat zien dat er minder sprake was van ontstekingen. Volgens Scherr, de tevens arts is van het Duitse Olympische skiteam, drinken bijna alle atleten uit zijn team alcoholvrij bier na de training. Brouwerij Krombacher heeft 3.500 liter alcoholvrij geleverd aan het Olympische dorp, zodat de Duitse sporters tijdens de Spelen gewoon konden doordrinken, net als thuis.
Voordelen van alcoholvrij bier
Het betekent overigens niet dat je ook gewoon bier kunt drinken. Normaal bier met alcohol zorgt ervoor dat je vaker moet plassen, waardoor sporters uitdrogen. Het blokkeert ook belangrijke syntheseprocessen van eiwitten en dat werkt het herstel juist weer tegen. Tijdens het sporten kun je beter helemaal geen bier drinken, ongeacht of er alcohol in zit. Je plast het bier namelijk al snel weer uit, zonder dat je iets hebt aan de elektrolyten. Dat geldt ook voor water. Daarom drinken atleten tijdens het sporten liever sportdrankjes met suikers, waarmee ze hun glycogeenvoorraad weer snel kunnen aanvullen. Met bier en water lukt dat niet. Na afloop van een wedstrijd hoef je je minder druk te maken over het snel aanvullen van glycogeen en dan kan alcoholvrij bier of water wel weer een goede keuze zijn. Daar komt bij dat je met een biertje in de hand makkelijker kunt ontspannen en socializen met andere sporters.
Sportbiertjes met elektrolyten
Een oplossing is om speciale sportbiertjes te maken met toegevoegde elektrolyten en minder alcohol. Daar zijn in 2013 een aantal tests mee gedaan en daarbij bleek dat sporters beter vocht konden vasthouden. Latere studies bevestigden dat licht en niet-alcoholisch bier geschikter is om vocht vast te houden. Inmiddels zijn er brouwerijen die dergelijke sportbiertjes maken met toegevoegde elektrolyten. Dat betekent echter wel dat de hoeveelheid zout in het bier verandert en dat merk je aan de smaak. Het kost behoorlijk wat moeite om op deze manier een lekker smakend biertje te krijgen. Het verwijderen van alcohol uit bier is op zich al een lastig proces.
Eén van de methoden is dat de alcohol eruit wordt gekookt. De brouwers maken daarbij gebruik van de eigenschap dat de kooktemperatuur van alcohol lager ligt dan dat van water. Door in een vacuüm te verwarmen verdampt de alcohol bij een nog lagere temperatuur. Maar ook dat verandert de smaak. Daarom kiezen sommige brouwers voor een andere methode: omgekeerde osmose. Ze filteren alles eruit behalve water en alcohol, waardoor een soort siroop overblijft. Vervolgens mengen ze dit weer met water. Er moet dan nog wel koolzuur worden toegevoegd, net als bij frisdrank. De nieuwste ontwikkeling zijn speciale gistsoorten die soms genetisch gemodificeerd zijn en bier met een lager alcoholpercentage produceren.
Herstellen met bier
Wat heb je er nu aan als hardloper? Ten eerste dat je tijdens het sporten geen bier moet drinken, maar beter af bent met speciale sportdrankjes met elektrolyten en suikers die je glycogeenvoorraad snel aanvullen. Maar na het sporten kun je prima een alcoholarm of alcoholvrij biertje drinken: je krijgt extra plantaardige stofjes binnen die goed voor je lichaam zijn en het is nog gezellig ook om met z’n allen een pintje te pakken.